Yatak ve kapitone sektörüne yönelik, Alman makine devi Mammut ile birlikte geliştirdikleri DUMA isimli özel mukavemetli iplik ile artık iplik kopmuyor, makinalar durmuyor. Bu da ortalama %10-11’lik üretim artışına tekabul ediyor.
Şirket Başkanı Ömer Durak ile bu yenilikçi ürünleri hakkında özel bir röportaj yaptık.
42 yıldır iplik sektöründesiniz, bu kadar yıl içinde sektör nereden nereye geldi?
“Şimdi biz ipliğin üretimini değil de, ipliğin şekil değiştirmesini yapıyorduk bundan 42 yıl evvel. O zamanlar floştan, naylondan bir takıp iplikler büküyorduk.Yani el örgüsünde kullanılan iplikler yapıyorduk. Sonra ayakkabı sektörü için bir takım iplikler yapmaya başladık. İş yavaş yavaş gelişti, bugün burada biz polyetster iplikler yapıyor, bu iplikleri yağlıyor mumluyor dikiş ipliği haline getiriyoruz. Tabii ki Bursa’da günde 500 ton, 1000 ton iplik üreten değerleri firmalarımız var. Biz ise 2 ton, 3 ton iplik yapıyoruz, fakat onların ürettiklerinden dokunan kumaşlar da bizim ipliklerimiz ile dikiliyor. Biz dikiş ipliği veya nakış ipliği yapıyoruz. Bu konuda entegre haline gelmiş Avrupa’daki tek firmayız diyebiliriz. Üretim büyüklüğü bakımından değil, derinlemesine teknoloji bakımından. Yani biz çok derin bir iş yapıyoruz, özellikli iplikler üretiyoruz. Yani teksturize bir ipliği alıp boyayıp satmaktan çok özelliği olan, yüksek mukavemeti olan, düşük genleşmesi olan, yanmazlığı olan iplikler yapıyoruz. Bir dikiş makinasında çok vuruş esnasında mukavemetli olması ve de yanmadan, kopmadan ilerlemesi çok önemlidir ki biz de teknik özelliği çok üst seviyede olan iplikler üretiyoruz.”
Son yarım asırda iplik sektöründe ne gibi değişiklikler oldu ?
Son yarım asır dediğimizde ben hatırlıyorum, orta okulda iken gömleklerimiz böyle ya pamuktandı, ya ipektendi. Yıkandığı zaman asılırdı, ütülenirdi, hatta kolalanırdı. Almanya’dan gelen ahbaplarımız değişik bir iplikten dokunmuş gömlek getirirlerdi. Bu gömleği akşamdan elimizde yıkar asar, sabahta doğrudan giyer okula giderdik, bu da bize müthiş bir hava verirdi. İşte 50 yıl önce Avrupa, Amerika’da bu ipliklerden dokunan kumaşlar dünyaya yayıldı, ondan sonra da Avrupa’yı terk etti şimdi doğuda üretiliyor. Bundan 50 yıl evvel sentetik iplik üretimi çok çok azdı. Şimdi ise pek çok teknik tekstil dediğimiz hadiselerde, yanmayan kumaş, anti bakteriyel kumaş, su geçirmeyen kumaşlar dediğimiz durumlarda sentetik iplik kullanılıyor. Artık bundan geri dönüş yok. Tabi giyim sektöründe pamuk kullanılmaya devam ediyor sıhhat yönüyle. Artık iplik fabrikası denildiğinde pamuk ipliğinden ziyade sentetik, teknik özelliği olan, katma değer oluşturan ipliklerin üretildiği tesisler algılanıyor.”
Hangi sektörler için iplik üretiyorsunuz ?
“Biz dikilen veya nakışlanan her sektör için iplik üretiyoruz. Ayakkabıdan paraşüte kadar ne dikiliyorsa biz onları üretebiliyoruz. Mesela biz Puma’nın onaylı tedarikçisiyiz. Puma Ferrari’ye tshirt yapıyor, belki enteresandır kumaşı yanında üstündeki ufacık nakışı bile yanmaz iplikle istiyor ve biz onlara yanmaz nakış ipliği yapıyoruz. Yatak sektöründeki dikiş ipliği de çok önemlidir. Yatak 2 metre boyunda yine 1,5-2 metre eninde, üstte kumaş var, altta elyaf var, onun altında yine kumaş var veya keçe var. Bunları kapitone makinaları ile birleştiriyorsunuz. Makinalar pahalı makinalar, üretim yapılması lazım, ipliğin kopmaması lazım. İşte biz bu kopmayan iplikleri yapıyoruz. Koptuğu takdirde Makine duruyor ve zaman kaybı, üretim kaybı oluyor. Mesela ben Almanya’da bir tesis gördüm, müthiş bir tesisti. Kumaşı alttan veriyor, kumaşın üstüne elyafı yayıyor otomatik olarak, onun üstüne bir kumaş daha geliyor, yani iki kumaş arasında elyaf var. Şimdi bu iplik koptuğu zaman veya dikiş hatası olduğu
zaman arkadaki tesis duruyor. Bu basit bir iplik kopması hadisesi değil, tesis duruyor, üretim aksıyor. Bizim Avrupa’da Almanya merkezli çok enteresan yatak müşterilerimiz var, biz onlara özel iplikler üretiyoruz, bir hafta boyunca onu kullanıyor, asla kopma, esneme yapmıyor. Bunlar çok özel iplikler know how ile eriştiğimiz şeyler. Ve Almanya gibi, İsviçre gibi, Avusturya, Polonya gibi yerlerde biz bu ipliklerimizi yıllardan beri başarı ile pazarlıyoruz.”
Ar-Ge çalışmalarınız hakkında bilgi verebilir misiniz ?
“Biz devamlı Ar-Ge yaparak bir takım yenilikler buluyoruz. Yeni ürünler geliştiriyoruz. Bizim 5-6 sene önce geliştirdiğimiz, henüz emekleme safhasından yürüme safhasına geçmekte olan müthiş bir ürünümüz var. Az önce bahsettiğim yatak fabrikalarında bu kullanılmaya başlandı. Nedir bu? Dikiş ipliğinde bir üst ipliği olur, iğne ile batar çıkar, kavrama tekniği ile zincirleme dikişte kullanılır. Bir de kilit sistemi vardır. Zincir dikişte bir ucundan sökülme başlayınca sonuna kadar sökülme devam eder. Bizim kilit sistemi için geliştirdiğimiz iplikle çok mukavemetli, sağlam yatakların, kapitonelerin yapılmasını sağlıyoruz. Biz Almanya’da bir Makine üreticisi ile bir alt ipliği geliştirdik. Onlar makinanın altında bizim Türkçede çağanoz (rotary hook) dediğimiz bir aparat var, bu aparatın tamamını iplikle dolduran bir teknoloji geliştirdik. Bu, normal konvansiyonel manuel iplik sarım teknolojisinin tam 2.5 katı üretim veriyor. Yani normalde 100 metre uzunluk varsa bizimkinde 250 metre oluyor. Bu teknoloji Almanya gibi İsviçre gibi yerlerde ölçüldü biçildi, çeteleler tutuldu, yüzde 10-11 gibi bir üretim artışı yaptığı tespit edildi. Bu müthiş bir şey. Türkiye’de bazı müşterilerimiz var, ama esas müşterilerimiz Avrupa’da. Dünyada bunu sadece bir tek biz yapabiliyoruz. Bunun özel makinaları, özel çağanoz sistemleri var, kapitone sektöründe, yatak sektöründe veyahut ta ipliğin az değiştirildiği, renklerin sabit olduğu sektörlerde bu ürün kullanılıyor. Biz bu ürünümüze DUMA adını koyduk ki DURAK ve MAMMUT’tan geliyor. Mammut’la ortak geliştirdiğimiz bu ipliği diğer Makine üreticileri de kullanmaya, tavsiye etmeye başlamıştır. Bu ürünün adı da Core-Less-Bobbin teknolojisi olarak adlandırdığımız bir ipliktir. “