Pandemi başlayıp maske ihtiyacı doğduğunda gerek şirket telefonlarımız, gerekse cep telefonlarımız hiç susmadı. Sağdan soldan bizim tela ürettiğimizi internetten veya tanıdıklarından duyan, hiç adını sanını duymadığımız kişiler ve firmalardan maske yapmak için malzeme soran aramalar aldık.
Üretim konumuz tela olunca konfeksiyon telası üreten bizlerin kendilerine yardımcı olabileceğimizi düşünüyorlardı. Sorun şu ki, kimse ne istediğini tam olarak bilmiyordu. İlk sorgulama dalgasından sonra konuyu biraz araştıran kişilerden daha net talepler gelmeye başladı. “Spunbond” ve “Meltblown” kelimelerinin onlarca komik telaffuzunu duyduk. Ama halihazır kimse ne yapacağını bilmiyordu. Bir medikal ürünün steril olması gerekliliği bir yana, her üreticinin bunu yapmadığı bilinmiyordu. Bilinse bile kimsenin umurunda da değildi zaten. Yeter ki malzeme bulsun, krizi fırsata çevirsin.
Kafalar karışık olunca İTKİB’in ev sahipliğinde yine IHKIB’in yatırımıyla kurulan Ekoteks Test Laboratuvarı’nın konuşmacı olduğu bir webinarı[1] dinledim. Merakla dinlerken, bilgi vermek üzere orada bulunan Ekoteks yöneticisinin bir soru üzerine “hani hafif ceketlerde, gömlek yakalarında, pantolon kemer astarlarında kullanılan hafif bir tela var ya, Meltblown işte budur” dediğini duydum. Firmaların yaptığı maskeyi test için gönderdiği bu kurumun akredite olmadığını da öğrendim ve hakikaten endişe duydum. Bizim, her dokusuz yüzeyi (nonwoven) tela diye niteleyen kolaycı yaklaşımımız, ne ceket ne de gömlekle alakası olmayan Meltblown’ı kemer telası ile izah etmeye çalıştı. Hem de bu açıklama çok önemli bir kurumumuzdan geldi. Son zamanlarda sık sık duyduğumuz liyakatın ne kadar önemli olduğunu böylelikle bir kez daha anladım.
Sonrasında yıkanabilir, birden fazla kullanılabilir maskeler konusu gündeme geldi. Bu konuda Türk Standartları Enstitüsü (TSE) bir standart yayınladı[2]. Yayınlanan metnin Güney Afrika’daki ilgili kurumun yayınından[3] birebir çeviri olduğunu görünce gerçekten üzüldüm. Bir standartı bile Güney Afrika belirleyebilirken biz sadece tercüme yaparak iktibas etmişiz. Çok şükür ki en azından kaynak olarak ilgili yayını vererek etik davranış kurallarına riayet etmişiz.
Peki öyle veya böyle maskeyi yapanları anlattık. Peki ya kullananlar? Çene altına takanlar mı ararsın, koluna takanlar mı, yoksa kullandıktan sonra sigara izmariti gibi sokağa atanlar mı?
İşte böyle, ne yazık ki bu ülke böyle!
[1] https://www.youtube.com/watch?v=sHTD4qDfB3k
[2]https://statik.tse.org.tr/upload/tr/dosya/duyuruyonetimi/5919/11052020192406-2.pdf
[3]http://www.treasury.gov.za/comm_media/press/2020/Annexure%20B%20-%20Recommended%20Guidelines%20Fabric%20Face%20Masks%20RSA%20DTIC.pdf
#permess#liyakat#maske#spunbond#meltblown#pandemi#