Suat Küçüker / Permess Türkiye
Fizik kanunlarına göre hiç bir şey yoktan var, vardan yok olmaz; sadece dönüşür. Tıpkı Marmara’ya deşarj etilen atıkların bugünlerde yüzen köpüklere dönüşmesi gibi. Yıllardır Marmara etrafında yaşayan 25 milyon insandan, üretim tesislerinden kaynaklanan atıklar, arıtılmadan denize verilmiş ve alt akıntılarla Marmara’dan Karadeniz’e uzaklaştırılacağı düşünülmüş. Acaba bu öneriyi yapan bilim insanları yukarıda bahsettiğim fizik kuralından bihaber miydi? Eğer deşarj gerçekleşmiş olsaydı atıkların Marmara’da değil de Karadeniz’de birikeceğini düşünmediler mi? Bir bilim insanının bu kanunu bilmemesi mümkün olmadığına göre, hadi bu kararları uygulayan dönemin belediye yöneticileri “benden sonra tufan diyerek” hareket ettiler, siz nasıl böyle bir öneride bulundunuz?
Hidrobiyolog Levent Artüz, 1989 yılında “Haliç gözlerimin rengi gibi mavi olacak” dönemiyle başlayan bu ilkel sürecin, Ergene nehrinden Marmara’ya yapılan deşarjla bir denizin ölümüne nasıl sebep olduğunu aşağıdaki linklerde gayet güzel açıklamış. Ergene’den neyin deşarj edildiğini sektördeki herkesin bildiğini varsayıyor, okumanızı tavsiye ediyorum.
Sektörümüzün müsilajı atık giysiler konusunda ise “Business Insider” son derece açık ve net bir video haber yayınladı. H&M’in Honk Kong Research Institute Textile & Apparel (HKRITA ) ile geliştirdiği, kullanılmış giysiden yeni bir giysi ürettiği “Looop” adlı makineyi ilk kez gördüğüm bu video-haberde çok çarpıcı bilgiler ve sorular var:
-Fast Fashion’un var olmasına yardım eden bir marka, problemi çözebilir mi?
-Amerika’da her yıl kişi başı 200 T-Shirt hacmindeki giysi çöpe atılıyor.
-Çok az insan plastik ürünler giydiğinin farkında.
-Global giysi üretimi 2000 den 2015’e kadar ikiye katlandı. Böyle devam ederse hacim 2030’a kadar iki katı daha artacak.
-Ghana, Accra ikinci el giysi pazarına her hafta 15 milyon parça giysi geliyor. Bunların yarısı çöp sahalarında yakılırken bir kısmı da su kanallarına sürükleniyor.
-Bir haftada çöpe atılan giysinin Looop geri dönüşüm makinesinde tekrar giysiye dönüştürebilmesi için 50 bin yıl gerekiyor.
-Bugün atık giysilerin ancak %1’i geri dönüştürülebiliyor.
-Uzmanlar, sadece geri dönüşümün problemi tek başına çözemeyeceğini, markaların problemle yüzleşip gerek büyüme, gerekse fazla üretim konusunda aksiyon almaları gerektiğini söylüyor.
-H&M’in üretim azaltmak gibi bir planı yok ama büyümenin anlamlı olması konusunda çalışmaları var.
-Üretim yaptıran markalar iş yapma şekillerini gözden geçirmeliler.
Kaynaklar ;
How Recycling Machines Make New Clothes From Used Apparel | World Wide Waste> https://www.youtube.com/watch?v=obO1PKfXGpQ